Dyskusja:16-01.01/Projekt opinii: Różnice pomiędzy wersjami

Z WSTOIn
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(formatowanie (zamiana wypunktowania na numerowanie), usunięcie wzmianki o architekturze korporacyjnej)
(propozycje zmian redakcyjnych, w kilku miejscach usunięcie błędów (np. powtórzenie "Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej identyfikacji obywateli" - raz jako wtrącenia, raz jako omawianego działania)
Linia 3: Linia 3:
 
# w oderwaniu od jakichkolwiek innych materiałów i/lub z milczącym (świadomym lub nieświadomym) założeniem, że takich materiałów nie było i nie ma – w końcowym okresie opracowania opinii uwzględniono powzięte z materiałów medialnych wiadomości o modelu działania ministerstwa  
 
# w oderwaniu od jakichkolwiek innych materiałów i/lub z milczącym (świadomym lub nieświadomym) założeniem, że takich materiałów nie było i nie ma – w końcowym okresie opracowania opinii uwzględniono powzięte z materiałów medialnych wiadomości o modelu działania ministerstwa  
  
Podejście pierwsze jest oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę, iż poprzednie ministerstwo (MAC) wypracowało szereg dokumentów stricte strategicznych. W kontekście danej opinii nie jest istotne i potrzebne aby wymieniane dalej dokumenty oceniać, jak też analizować czy były realizowane oraz w jakim stopniu, itd. Ważnym jest to, że były wypracowane takie dokumenty jak:
+
Podejście pierwsze jest oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę, iż poprzednie ministerstwo (MAC) wypracowało szereg dokumentów stricte strategicznych. W kontekście danej opinii nie jest istotne i potrzebne aby wymieniane dalej dokumenty oceniać, jak też analizować czy były realizowane oraz w jakim stopniu, itd. Trzeba jednak przypomnieć, że w ubiegłych latach powstały takie dokumenty jak:
 
* „Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności”,  
 
* „Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności”,  
 
* „Strategia Rozwoju Kraju 2020”,  
 
* „Strategia Rozwoju Kraju 2020”,  
** definiująca m.in. „Strategię Sprawne państwo 2020”, która jest nadrzędna dla dokumentu „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa” (PZIP - przyjęty przez rząd RP 8 stycznia 2014 r.) , dostępny pod adresem https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf.  
+
** definiująca m.in. „Strategię Sprawne państwo 2020”, która jest nadrzędna dla dokumentu „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa” (PZIP - przyjęty przez rząd RP 8 stycznia 2014 r., dostępny pod adresem https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf).  
 
* „Narodowy Plan Szerokopasmowy”,
 
* „Narodowy Plan Szerokopasmowy”,
 
* Program Operacyjny Polska Cyfrowa.
 
* Program Operacyjny Polska Cyfrowa.
Linia 34: Linia 34:
  
 
|}
 
|}
Zestawienie powyższe bez wątpienia dowodzi, że „Kierunki …” praktycznie zawierają się w PZIP – jedynie trzech działań spośród siedemnastu nie daje się odnieść do konkretnego fragmentu PZIP. W końcowej fazie opracowania opinii, na podstawie informacji medialnych (wskazanych poniżej), zespół przyjął, że założeniem ministerstwa i jego kadry kierowniczej jest uznanie wspomnianych (poza PO PC) dokumentów za archiwalne i niereferencyjne oraz że nowe analogiczne dokumenty nie będą opracowane. W takim przypadku, w dokumencie aktualnym, jawnie odnoszącym się do pojęcia strategii, równie jawnie należało wskazać, że PZIP nie stanowi dokumentu wyjściowego lub choćby referencyjnego, jak też należało wskazać, że nie będzie opracowany nowy dokument. Ta kwestia jest wg PTI największym brakiem opiniowanego dokumentu. Nie jest to zgodne choćby z ideą przejrzystego państwa. Ponadto brak ten (tj. niewspomnienie ww. dokumentów z roku 2014) bez wątpienia skutecznie sugeruje przeważającej części społeczeństwa, iż takich dokumentów nie było, a poprzedni rząd nie zajmował się danym tematem, i że „Kierunki …” w ogóle są pierwszym w Polsce strategicznym dokumentne dotyczącym informatyzacji państwa. Uważamy, że pomijając chwilowo aspekt merytorycznie, nie jest to dobre rozwiązanie.
+
Zestawienie powyższe bez wątpienia dowodzi, że „Kierunki …” praktycznie zawierają się w PZIP – jedynie trzech działań spośród siedemnastu nie daje się odnieść do konkretnego fragmentu PZIP. W końcowej fazie opracowania opinii, na podstawie informacji medialnych (wskazanych poniżej), zespół przyjął, że założeniem ministerstwa i jego kadry kierowniczej jest uznanie wspomnianych dokumentów za archiwalne i niereferencyjne - z wyjątkiem PO PC - oraz że nie będą opracowane nowe dokumenty zastępujące uznane za archiwalne. W takim przypadku w dokumencie aktualnym, jawnie odnoszącym się do pojęcia strategii, równie jawnie należało wskazać, że PZIP nie stanowi dokumentu wyjściowego lub choćby referencyjnego, i stwierdzić, że nie będzie opracowany nowy dokument. Ta kwestia jest wg PTI największym brakiem opiniowanego dokumentu "Kierunki...". Nie jest to zgodne choćby z ideą przejrzystego państwa. Ponadto brak ten (tj. niewspomnienie ww. dokumentów z roku 2014) bez wątpienia sugeruje przeważającej części społeczeństwa, iż takich dokumentów nie było, poprzedni rząd nie zajmował się danym tematem, i że „Kierunki …” w ogóle są pierwszym w Polsce strategicznym dokumentne dotyczącym informatyzacji państwa. Uważamy, że nie jest to dobre rozwiązanie (pomijając chwilowo aspekt merytoryczny).
  
Niezrozumiałe jest także pominięcie innego dokumentu, w tym przypadku opracowanego we współautorstwie przez obecną minister Annę Streżyńską i obecnym doradcą strategicznym ministerstwa Krzysztofem Szubertem jakim jest raport ''Polska Cyfrowa'', dostępny na stronie http://raportpolskacyfrowa.gr8.com/. Raport ten był zapowiadany w następujący sposób: ''Nowoczesna gospodarka Polski, otwarta na potrzeby przyszłych pokoleń, powinna wykorzystywać i promować sektory oparte na wiedzy oraz najnowszych technologiach, które stwarzają perspektywy równomiernego rozwoju podaży i popytu, wyrównywania szans społecznych, a także nieograniczonego dostępu do źródeł informacji''. Choć raport był skoncentrowany na dostępie szerokopasmowym, to kilka kwestii oczywistych, m.in. dotyczących e-administracji, znalazło się w "Programie", który jest niniejszym opiniowany. Naszym zdaniem w raporcie były one sformułowane jaśniej i krócej.  
+
Niezrozumiałe jest także pominięcie innego dokumentu (opracowanego we współautorstwie przez obecną minister Annę Streżyńską i obecnego doradcę strategicznego ministerstwa Krzysztofa Szuberta) - Raportu ''Polska Cyfrowa'' (dostępnego na stronie http://raportpolskacyfrowa.gr8.com/). Raport ten był zapowiadany w następujący sposób: ''Nowoczesna gospodarka Polski, otwarta na potrzeby przyszłych pokoleń, powinna wykorzystywać i promować sektory oparte na wiedzy oraz najnowszych technologiach, które stwarzają perspektywy równomiernego rozwoju podaży i popytu, wyrównywania szans społecznych, a także nieograniczonego dostępu do źródeł informacji''. Choć raport był skoncentrowany na dostępie szerokopasmowym, to kilka kwestii oczywistych, m.in. dotyczących e-administracji, znalazło się w "Kierunkach..", które stanowią przedmiot  niniejszej opinii. Naszym zdaniem w raporcie ''Polska Cyfrowa'' były one sformułowane jaśniej i krócej.  
  
Powyższe kwestie i odczuwany brak jasnego, otwartego przekazu ze strony przede wszystkim minister Anny Streżyńskiej (co samo w sobie było nieoczekiwanym i dużym zaskoczeniem) stanowiły dla zespołu opiniującego niewątpliwą trudność, skłaniającą nawet do snucia domysłów co do faktycznych przyczyn powstania tak skrótowego dokumentu, z jednoczesnym poszukiwaniem informacji w tym zakresie. Znacznie opóźniło to wypracowanie wyważonej opinii, która z założenia jak wszystkie opinie PTI ma za zadanie wspierać merytorycznie władze Rzeczpospolitej. Dość przypadkowym, co należy wprost stwierdzić, wsparciem w tym poszukiwaniu i pojęciu intencji ministerstwa okazał się wywiad minister Anny Streżyńskiej dla portalu Obserwator Finansowy (https://wstoin.pti.org.pl/wiki/16-01.01/Wywiad_w_OF), opublikowany nad ranem 12 lutego br. Wynika z niego, iż ministerstwo posiada listę priorytetów, z harmonogramami ich realizacji „zaszytymi” w te priorytety, natomiast nie będzie stworzony szczegółowy harmonogram realizacji programu (operacyjnego) Polska Cyfrowa, gdyż jego stworzenie jest po prostu niemożliwe. Oznacza to przyjęcie modelu zdarzeniowego, lub być może w intencji ministerstwa – zwinnego, dodatkowo nie zawierającego mierników osiągania celów. Zapewne jest to przyczyna nieodnoszenia się do jakichkolwiek wcześniejszych dokumentów wewnątrzpaństwowych, poza PO PC wbudowanym w mechanizmy ponadpaństwowe (unijne).
+
Powyższe kwestie i odczuwany brak jasnego, otwartego przekazu ze strony przede wszystkim minister Anny Streżyńskiej (co samo w sobie było nieoczekiwanym i dużym zaskoczeniem) stanowiły dla zespołu opiniującego niewątpliwą trudność, skłaniającą nawet do snucia domysłów co do faktycznych przyczyn powstania tak skrótowego dokumentu. Znacznie opóźniło to wypracowanie wyważonej opinii, która z założenia - jak wszystkie opinie PTI - ma za zadanie wspierać merytorycznie władze Rzeczpospolitej. Dość przypadkowym (co należy wprost stwierdzić) wsparciem w tym poszukiwaniu i pojęciu intencji ministerstwa okazał się wywiad minister Anny Streżyńskiej dla portalu Obserwator Finansowy (https://wstoin.pti.org.pl/wiki/16-01.01/Wywiad_w_OF), opublikowany nad ranem 12 lutego br. Wynika z niego, iż ministerstwo ma listę priorytetów, z harmonogramami ich realizacji „zaszytymi” w te priorytety, natomiast nie będzie tworzony szczegółowy harmonogram realizacji programu (operacyjnego) Polska Cyfrowa, gdyż jego stworzenie jest po prostu niemożliwe. Oznacza to przyjęcie modelu zdarzeniowego, lub być może w intencji ministerstwa – zwinnego, niestety nie zawierającego mierników osiągania celów. Zapewne jest to przyczyna nieodnoszenia się do jakichkolwiek wcześniejszych dokumentów wewnątrzpaństwowych, poza PO PC wbudowanym w mechanizmy ponadpaństwowe (unijne).
  
 
Niezależnie od modelu działania wybranego przez MC warto rozważyć skorzystanie z dobrych wzorców z kraju, który jest wskazany imiennie w „Kierunkach …”, tj. Zjednoczonego Królestwa. W szczególności warto przejąć i stosować jako miernik syntetyczny (i jedyny) ocenę dojrzałości cyfrowej państwa oraz jego agend, zaczerpniętą ze strategii rządu Zjednoczonego Królestwa  
 
Niezależnie od modelu działania wybranego przez MC warto rozważyć skorzystanie z dobrych wzorców z kraju, który jest wskazany imiennie w „Kierunkach …”, tj. Zjednoczonego Królestwa. W szczególności warto przejąć i stosować jako miernik syntetyczny (i jedyny) ocenę dojrzałości cyfrowej państwa oraz jego agend, zaczerpniętą ze strategii rządu Zjednoczonego Królestwa  
Linia 56: Linia 56:
 
|}
 
|}
  
Przechodząc z kolei do podejścia drugiego, tj. zgodnego ze zdarzeniowym (zwinnym) modelem działania ministerstwa założenia, poza PO PC nie było i nie ma innych nadrzędnych, równoległych i podrzędnych dokumentów należy stwierdzić co następuje.  
+
Przechodząc z kolei do podejścia drugiego, tj. zgodnego ze zdarzeniowym (zwinnym) modelem działania ministerstwa założenia, według którego poza PO PC nie było i nie ma innych nadrzędnych, równoległych i podrzędnych dokumentów, należy stwierdzić co następuje.  
  
Oczywiście uznajemy prawo ministerstwa i jego kadry do działania w wybranym modelu, i podtrzymujemy deklarację wspierania podejmowanych działań. Model ten nazwany na potrzeby niniejszej opinii zdarzeniowym co do swej istoty oczywiście może być oceniony różnie. Bez wątpienia porzucenie poprzedniego metodycznego podejścia budzi odczucia straty. Warto jednak mieć na uwadze, iż model aktualny oznacza ześrodkowanie sił, skupienie się na niewielkiej liczbie celów i skoncentrowane, długotrwałe uderzenie. Może (choć nie musi) być to skuteczne. Oczekiwanie skuteczności takiego modelu może być wynikiem wiedzy o skuteczności modelu poprzedniego, który pomimo swej obszerności, szczegółowości i zgodności z kanonami sztuki opracowania strategii nie był skuteczny nawet w zakresie zinwentaryzowania państwowych systemów informatycznych e-administracji.
+
Oczywiście uznajemy prawo ministerstwa i jego kadry do działania w wybranym modelu i podtrzymujemy deklarację wspierania podejmowanych działań. Model ten nazwany na potrzeby niniejszej opinii zdarzeniowym co do swej istoty oczywiście może być oceniony różnie. Bez wątpienia porzucenie poprzedniego metodycznego podejścia budzi odczucia straty. Warto jednak mieć na uwadze, iż model aktualny oznacza ześrodkowanie sił, skupienie się na niewielkiej liczbie celów i skoncentrowane, długotrwałe uderzenie. Może (choć nie musi) być to skuteczne. Oczekiwanie skuteczności takiego modelu może być wynikiem wiedzy o nieskuteczności modelu poprzedniego, który pomimo swej obszerności, szczegółowości i zgodności z kanonami sztuki opracowania strategii nie był skuteczny nawet w zakresie zinwentaryzowania państwowych systemów informatycznych e-administracji.
  
Jednocześnie zwracamy uwagę na to, że istnieją i będą istnieć, również wśród członków i sympatyków PTI, jak też szerzej informatyków polskich, do tego dobrze uzasadnione racjonalnie i empirycznie  poglądy, iż PZIP powinien  być co najmniej dokumentem odniesienia nowej strategii, łącznie ze wspomnianym Narodowym Planem Szerokopasmowym – bez stabilnego, o wysokiej przepływności Internetu cyfrowe państwo nie jest do zrealizowania. Tak samo zapewne będą wyrażane opinie, że uznanie ww. dokumentów za całkowicie archiwalne i nieprzydatne oznacza konieczność opracowania analogicznych nowych, tworzonych od podstaw, czyli całkowite niewykorzystywanie dokumentów poprzednich, co zajmie około dwóch lat, i co będzie rodzić retoryczne pytanie, czy możemy sobie jako państwo na to pozwolić. Również oczywiste są oceny, iż „Kierunki …” to katalog w pewnym sensie stworzonych ad hoc działań, o różnym znaczeniu i ciężarze gatunkowym, które nie są osadzone w jakimkolwiek nadrzędnym dokumencie, i nie mają nawet odniesienia do ustawowych właściwości MC (aczkolwiek kierunki nie wychodzą poza te właściwości), a dodatkowo są pozbawione  jakichkolwiek kryteriów (mierników) do cyklicznego weryfikowania stopnia realizacji działań. Niewątpliwie wskazywane będzie to, że horyzontem działań jest rok 2016, co dla strategii oczywiście jest nie do przyjęcia jako okres za krótki, jak tez okres za krótki i nierealny ze względu na istotę większości, poza np. inwentaryzacją, zdefiniowanych działań.  
+
Jednocześnie zwracamy uwagę na to, że istnieją i będą istnieć, również wśród członków i sympatyków PTI, jak też szerzej: informatyków polskich, dobrze uzasadnione racjonalnie i empirycznie  poglądy, iż PZIP powinien  być co najmniej dokumentem odniesienia nowej strategii, łącznie ze wspomnianym Narodowym Planem Szerokopasmowym – bez stabilnego, o wysokiej przepływności Internetu cyfrowe państwo nie jest możliwe do zrealizowania. Zapewne będą też wyrażane opinie, uznanie ww. dokumentów za całkowicie archiwalne i nieprzydatne (czyli całkowite niewykorzystywanie dokumentów poprzednich) oznacza konieczność opracowania analogicznych nowych, tworzonych od podstaw, co zajmie około dwóch lat i co będzie rodzić retoryczne pytanie, czy możemy sobie na to pozwolić jako państwo. Również oczywiste są oceny, iż „Kierunki …” to katalog w pewnym sensie stworzonych ad hoc działań, o różnym znaczeniu i ciężarze gatunkowym, które nie są osadzone w jakimkolwiek nadrzędnym dokumencie i nie mają nawet odniesienia do ustawowych właściwości MC (aczkolwiek kierunki nie wychodzą poza te właściwości), a ponadto są pozbawione  jakichkolwiek kryteriów (mierników) do cyklicznego weryfikowania stopnia realizacji działań. Niewątpliwie wskazywane będzie to, że horyzontem działań jest rok 2016, co jest nie do przyjęcia jako okres za krótki dla strategii, jak tez okres za krótki i nierealny ze względu na istotę większości zdefiniowanych działań (poza np. inwentaryzacją).  
  
Oczywiście w duchu powyższej deklaracji, tj. przyjęcia do wiadomości modelu działania ministerstwa i chęci wsparcia merytorycznego działań i w takim modelu przekazujemy bardziej szczegółową ocenę „Kierunków …” i jego poszczególnych fragmentów zawartą w poniższych  uwagach i propozycjach.  
+
Oczywiście w duchu powyższej deklaracji, tj. przyjęcia do wiadomości modelu działania ministerstwa i chęci wsparcia merytorycznego działań, w takim właśnie modelu przekazujemy bardziej szczegółową ocenę „Kierunków …” i jego poszczególnych fragmentów zawartą w poniższych  uwagach i propozycjach.  
  
  
We wprowadzeniu do uwag uważamy za konieczne przekazanie opinii w pewnym stopniu wykraczających poza zakres danego dokumentu. Po pierwsze przyjęliśmy reorganizację  ministerstwa polegającą na odłączeniu od niego zakresu administracji z pozostawieniem wyłącznie informatyzacji (trochę jednak nieszczęśliwie utożsamianej terminologicznie z cyfryzacją) za faktyczną dobrą zmianę. Po drugie niedosyt pozostawiło  dotychczasowe usytuowanie informatyzacji na poziomie poniżej wicepremiera lub przynajmniej pełnomocnika premiera ds. informatyzacji. Znacznie obniża to możliwość skutecznego informatyzowania państwa a ponadto sugeruje, że ranking informatyzacji w rządzie nie jest odpowiednio wysoki względem wyzwań współczesnego świata. Dana ocena ma też kontekst działania 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury koordynacyjnej.
+
We wprowadzeniu do uwag uważamy za konieczne przekazanie opinii w pewnym stopniu wykraczających poza zakres danego dokumentu. Po pierwsze: przyjęliśmy reorganizację  ministerstwa polegającą na odłączeniu od niego zakresu administracji z pozostawieniem wyłącznie informatyzacji (trochę jednak nieszczęśliwie utożsamianej terminologicznie z cyfryzacją) za faktyczną dobrą zmianę. Po drugie: niedosyt pozostawiło  dotychczasowe usytuowanie informatyzacji na poziomie poniżej wicepremiera lub przynajmniej pełnomocnika premiera ds. informatyzacji. Znacznie obniża to możliwość skutecznego informatyzowania państwa a ponadto sugeruje, że ranking informatyzacji w rządzie nie jest odpowiednio wysoki mimo wyzwań współczesnego świata. Dana ocena ma też kontekst działania komentowanego poniżej jako p. 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury koordynacyjnej.
  
 
Uwagi ogólne:<br />
 
Uwagi ogólne:<br />
Linia 80: Linia 80:
 
## Stwierdzenie „Konieczna jest sprawdzona metoda bezpiecznej identyfikacji” powinno być zamienione na wskazanie tej metody, czyli jednej z dwojga – profil zaufany uznawany za niebezpieczny lub podpis elektroniczny, którego wydawanie i kontrolę nad nim powierzono przedsiębiorstwom komercyjnym i który w ostatnich latach jest marginalizowany.
 
## Stwierdzenie „Konieczna jest sprawdzona metoda bezpiecznej identyfikacji” powinno być zamienione na wskazanie tej metody, czyli jednej z dwojga – profil zaufany uznawany za niebezpieczny lub podpis elektroniczny, którego wydawanie i kontrolę nad nim powierzono przedsiębiorstwom komercyjnym i który w ostatnich latach jest marginalizowany.
 
## Niejasna jest pozycja Ministra Cyfryzacji w stosunku do pozostałych ministrów, nie widać narzędzi do wspomnianej koordynacji - ew. w tym miejscu powinna być mowa o roli KRMC
 
## Niejasna jest pozycja Ministra Cyfryzacji w stosunku do pozostałych ministrów, nie widać narzędzi do wspomnianej koordynacji - ew. w tym miejscu powinna być mowa o roli KRMC
## Słuszne podejście dotyczące portalu administracji jako pojedynczego punktu kontaktowy (z logowaniem typu Single-Sign-On)  
+
## Słuszne podejście dotyczące portalu administracji jako pojedynczego punktu kontaktowego(z logowaniem typu Single-Sign-On)  
 
#W sekcji "Technologia nie za wszelką cenę":
 
#W sekcji "Technologia nie za wszelką cenę":
 
## Należy zweryfikować, czy faktycznie w stwierdzeniu „Trzeba stworzyć główny ośrodek koordynujący zarządzanie wdrożeniami nowatorskich projektów„ intencją było ograniczenie się tylko do projektów nowatorskich, a nie w ogóle nowych.
 
## Należy zweryfikować, czy faktycznie w stwierdzeniu „Trzeba stworzyć główny ośrodek koordynujący zarządzanie wdrożeniami nowatorskich projektów„ intencją było ograniczenie się tylko do projektów nowatorskich, a nie w ogóle nowych.
Linia 98: Linia 98:
 
*# Redakcyjnie i znaczeniowo - należy słowo "klienci" zamienić na "partnerzy" (też wcześniej). To lepiej brzmi. Sformułowanie "...pozyskanie obustronnej relacji o planach..." należy zamienić na "utrzymanie dwustronnej wymiany informacji...".  
 
*# Redakcyjnie i znaczeniowo - należy słowo "klienci" zamienić na "partnerzy" (też wcześniej). To lepiej brzmi. Sformułowanie "...pozyskanie obustronnej relacji o planach..." należy zamienić na "utrzymanie dwustronnej wymiany informacji...".  
 
*# Natomiast wobec spektakularnego sukcesu e-deklaracji twierdzenie, że nie należy przenosić procedur papierowych w sferę cyfrową wydaje się przedwczesne. Należy ponownie przeanalizować tę deklarację w kontekście tego, czy społeczeństwo i urzędnicy są gotowi na taką rewolucję.
 
*# Natomiast wobec spektakularnego sukcesu e-deklaracji twierdzenie, że nie należy przenosić procedur papierowych w sferę cyfrową wydaje się przedwczesne. Należy ponownie przeanalizować tę deklarację w kontekście tego, czy społeczeństwo i urzędnicy są gotowi na taką rewolucję.
*# Jako środowisko podkreślamy od lat, że w ramach e-usługi mają być redukowane obciążenia administracyjne i nie informatyzować czynności i procedur zbędnych - zarówno z punktu widzenia administracji, jak i obywateli i przedsiębiorców  
+
*# Jako środowisko podkreślamy od lat, że w wyniku wprowadzania e-usług mają być redukowane obciążenia administracyjne i że nie wolno informatyzować czynności i procedur zbędnych - zarówno z punktu widzenia administracji, jak i obywateli i przedsiębiorców  
 
* 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji
 
* 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji
 
*# To działanie w ogóle nie ma charakteru kierunku strategicznego – to  operacyjne działanie ewidencyjne, choć jego wyartykułowanie jest całkowicie słuszne. Te nierealizowane od lat zadanie zadanie dla dalszych działań. Może być wymienione jako np. istotny punkt pomocniczy. Jego opis jest ponadto jest za długi, nawet jeśli by miał być wymieniony jako pomocniczy w dokumencie strategicznym .  
 
*# To działanie w ogóle nie ma charakteru kierunku strategicznego – to  operacyjne działanie ewidencyjne, choć jego wyartykułowanie jest całkowicie słuszne. Te nierealizowane od lat zadanie zadanie dla dalszych działań. Może być wymienione jako np. istotny punkt pomocniczy. Jego opis jest ponadto jest za długi, nawet jeśli by miał być wymieniony jako pomocniczy w dokumencie strategicznym .  
Linia 118: Linia 118:
 
* 4 Brama do usług
 
* 4 Brama do usług
 
*# Patrz uwaga do działania 3.
 
*# Patrz uwaga do działania 3.
*# Warto ten kierunek poszerzyć o deklarację wykonania badań użytkowników o działaniu epuap i to zarówno obywateli jak i urzędników i wykonania studium wykonalności jego uzdrowienia (epuap 2 niewiele zmienił poza tym że jest mniej czytelny).
+
*# Warto ten kierunek poszerzyć o deklarację przeprowadzenia badań użytkowników na temat działania ePUAP - i to zarówno obywateli, jak i urzędników - oraz sporządzenia studium wykonalności jego uzdrowienia (ePUAP 2 niewiele zmienił - poza tym, że jest mniej czytelny).
 
*5 BIP - Biuletyny Informacji Publicznej
 
*5 BIP - Biuletyny Informacji Publicznej
 
*# Patrz uwaga do działania 3.
 
*# Patrz uwaga do działania 3.
Linia 126: Linia 126:
 
* 7 Zapewnienie bezpiecznego dostępu do sieci oraz usług e-administracji
 
* 7 Zapewnienie bezpiecznego dostępu do sieci oraz usług e-administracji
 
*# Dokument mówi, że niezbędne jest "zbudowanie minimalnych warunków ochrony cyberprzestrzeni poprzez powołanie w administracji państwowej zespołów ‎reagowania na incydenty komputerowe". W dzisiejszych realiach, czyli np. przy rosnącym poziomie cyberprzestępczości takie minimalne działania mogą okazać się niewystarczające. Wskazane byłoby szybkie włączenie zapewnienia cyberbezpieczeństwa w cały proces cyfryzacji, poczynając od założeń i uruchomienia projektów i kontynuując w trakcie wdrożenia i utrzymania procesów i systemów.  
 
*# Dokument mówi, że niezbędne jest "zbudowanie minimalnych warunków ochrony cyberprzestrzeni poprzez powołanie w administracji państwowej zespołów ‎reagowania na incydenty komputerowe". W dzisiejszych realiach, czyli np. przy rosnącym poziomie cyberprzestępczości takie minimalne działania mogą okazać się niewystarczające. Wskazane byłoby szybkie włączenie zapewnienia cyberbezpieczeństwa w cały proces cyfryzacji, poczynając od założeń i uruchomienia projektów i kontynuując w trakcie wdrożenia i utrzymania procesów i systemów.  
*#  Ponadto nie jest jasne dlaczego pominięto CERT, który jest obecnie zespołem reagowania. Ta kwestia powinna być jednoznacznie wyjaśniona – np. jakie będzie usytuowanie i rola CERT Polska w kontekście „Kierunków …”.
+
*#  Ponadto nie jest jasne dlaczego pominięto CERT Polska, który jest obecnie zespołem reagowania. Ta kwestia powinna być jednoznacznie wyjaśniona – np. jakie będzie usytuowanie i rola CERT Polska w kontekście „Kierunków …”.
 
* 8 Zintegrowanie i rozwój rejestrów państwowych
 
* 8 Zintegrowanie i rozwój rejestrów państwowych
*# To powinien być fragment wspólny z powyższym jako podstawa spójnej struktury informacyjnej administracji publicznej Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej identyfikacji obywateli
+
*# To powinien być fragment wspólny ze wstępem jako podstawa spójnej struktury informacyjnej administracji publicznej  
*# Należy użyć sformułowania mocniejszego niż tylko jako "rozważenie powrotu do koncepcji dowodu osobistego z warstwą elektroniczną (funkcjonującego obecnie już w 26 państwach Europy)"
+
*# Według naszej oceny dołączenie systemu paszportowego do SRP przed usprawnieniem systemu zarządzania uprawnieniami, które paraliżują aplikację Źródło, jest pomysłem ryzykownym. Należy ponownie przeanalizować taki projekt i dodać deklarację usprawnienia systemu zarządzania uprawnieniami.
*# Według naszej oceny dołączenie systemu paszportowego do SRP przed usprawnieniem systemu zarządzania uprawnieniami, które paraliżują aplikację Źródło, jest pomysłem ryzykownym. Należy ponownie przeanalizować taki projekt i dodać deklarację usprawnienia systemu zarządzania uprawnieniami.
+
 
* 9 Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej identyfikacji obywateli
 
* 9 Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej identyfikacji obywateli
 +
*# Należy użyć sformułowania mocniejszego niż tylko jako "rozważenie powrotu do koncepcji dowodu osobistego z warstwą elektroniczną (funkcjonującego obecnie już w 26 państwach Europy)"
 
*# To działanie jest wyjątkowo pilne i według nas musi być przecięty stan chronicznej nieskuteczności państwa w tym zakresie.
 
*# To działanie jest wyjątkowo pilne i według nas musi być przecięty stan chronicznej nieskuteczności państwa w tym zakresie.
 
* 10 Rozwój centrów przetwarzania danych e-administracji
 
* 10 Rozwój centrów przetwarzania danych e-administracji
 
*# Do tego działania należy przenieść deklaracje nt. chmury z działania 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji.
 
*# Do tego działania należy przenieść deklaracje nt. chmury z działania 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji.
*# "Analogiczne mechanizmy muszą być wdrożone i zastosowane wobec wszystkich innych systemów i zasobów danych znajdujących się z posiadaniu całej administracji" - w jaki sposób minister cyfryzacji jako koordynator może to wymusić na innych resortach - właściwie jest to tylko pobożne życzenie bez umocowania wspomnianego we wprowadzeniu do uwag (czy w sytuacji gdy informatyzacja nie jest na poziomie wicepremiera lub pełnomocnika premiera).   
+
*# "Analogiczne mechanizmy muszą być wdrożone i zastosowane wobec wszystkich innych systemów i zasobów danych znajdujących się z posiadaniu całej administracji" - w jaki sposób minister cyfryzacji jako koordynator może to wymusić na innych resortach - właściwie jest to tylko pobożne życzenie bez umocowania wspomnianego we wprowadzeniu do uwag (a więc w sytuacji, gdy informatyzacja nie jest na poziomie wicepremiera lub pełnomocnika premiera).   
 
* 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury koordynacyjnej
 
* 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury koordynacyjnej
 
*# Uwagi związane z tym działaniem są wskazane w uwagach ogólnych.
 
*# Uwagi związane z tym działaniem są wskazane w uwagach ogólnych.
Linia 142: Linia 142:
 
*# "W przypadku środków UE, należy wpisać do kryteriów formalnych projektów operacyjnych obowiązku posiadania pozytywnej opinii KRMC." - warto kontynuować kierunek wskazany swojego czasu w wytycznych oceny projektów przez MIR: obowiązek stosowania określonego poziomu otwartości danych (co najmniej 2 lub 3 gwiazdki w klasyfikacji "5 Star Open Data" oraz stosowania WGAC 2.0 w interfejsach (zgodnie z rozporządzeniem o KRI), a w projektach systemów, których to dotyczy, dodatkowe punkty oceny za wyposażenie systemów w API dla ponownego wykorzystania informacji publicznej  
 
*# "W przypadku środków UE, należy wpisać do kryteriów formalnych projektów operacyjnych obowiązku posiadania pozytywnej opinii KRMC." - warto kontynuować kierunek wskazany swojego czasu w wytycznych oceny projektów przez MIR: obowiązek stosowania określonego poziomu otwartości danych (co najmniej 2 lub 3 gwiazdki w klasyfikacji "5 Star Open Data" oraz stosowania WGAC 2.0 w interfejsach (zgodnie z rozporządzeniem o KRI), a w projektach systemów, których to dotyczy, dodatkowe punkty oceny za wyposażenie systemów w API dla ponownego wykorzystania informacji publicznej  
 
* 13 Konsultacje społeczne oraz udział społeczny w procesie legislacyjnym
 
* 13 Konsultacje społeczne oraz udział społeczny w procesie legislacyjnym
*# Warto rozważyć poszerzenie tego kierunku zwiększającego poczucie obywateli realnego wpływu na procesy decyzyjne podejmowane przez władze o wskazanie, że na stronie GOV.PL będą umieszczane:  
+
*# Warto rozważyć poszerzenie tego kierunku zwiększającego poczucie obywateli dotyczące realnego wpływu na procesy decyzyjne podejmowane przez władze o wskazanie, że na stronie GOV.PL będą umieszczane:  
 
*#* projekty ustaw oraz poprawki, do których obywatele będą mogli składać własne uwagi i propozycje  
 
*#* projekty ustaw oraz poprawki, do których obywatele będą mogli składać własne uwagi i propozycje  
*#* stan wydatków rządowych, prezentowany tak aby można je było śledzić w czasie rzeczywistym.
+
*#* stan wydatków rządowych, prezentowany tak, aby można je było śledzić w czasie rzeczywistym.
*# "Elektroniczne konsultacje społeczne to element nowoczesnego i otwartego państwa. Konieczne jest reaktywowanie portalu konsultacje.gov.pl dla konsultacji w obrębie całej administracji państwowej" - ''no comments'': wystarczy spojrzeć na dotychczasowe statystyki obecnej kadencji Sejmu - 95% to projekty poselskie bez konsultacji, bez uzasadnienia, bez ocen skutków regulacji i testu regulacyjnego   
+
*# "Elektroniczne konsultacje społeczne to element nowoczesnego i otwartego państwa. Konieczne jest reaktywowanie portalu konsultacje.gov.pl dlakonsultacji w obrębie całej administracji państwowej" - potrzeba poważnego traktowania konsultacji społecznych jest wyraźna - wystarczy spojrzeć na dotychczasowe statystyki obecnej kadencji Sejmu - 95% to projekty poselskie bez konsultacji, bez uzasadnienia, bez ocen skutków regulacji i testu regulacyjnego   
*# Natomiast ponownego rozważenia wymaga kwestia formatu zamieszczanych na portalu gov.pl dokumentów. Sądzimy, że ograniczenie się tylko do formatu XML, wprawdzie z obligatoryjnym wymaganiem udostępnienia na portalu narzędzi do pracy z tym formatem, nie jest wystarczające. Warto rozważyć inne formaty, umożliwiające np. śledzenie/rejestrowanie zmian. Ponadto konieczne jest dodanie zapewnienia, że dokumenty będą publikowane w formacie edytowalnym.
+
*# Natomiast ponownego rozważenia wymaga kwestia formatu zamieszczanych na portalu gov.pl dokumentów. Sądzimy, że ograniczenie się tylko do formatu XML, wprawdzie z obligatoryjnym wymaganiem udostępnienia na portalu narzędzi do pracy z tym formatem, nie jest wystarczające. Warto rozważyć inne formaty, umożliwiające np. śledzenie/rejestrowanie zmian. Ponadto konieczne jest dodanie zapewnienia, że dokumenty będą publikowane w formacie edytowalnym (w formatach przyjętych jako otwarte dane).
 
*# Ponadto należy zwrócić uwagę na to, że istnieje już BIP Rządowego Centrum Legislacji, więc uzasadnienia wymaga deklaracja budowy następnego portalu.
 
*# Ponadto należy zwrócić uwagę na to, że istnieje już BIP Rządowego Centrum Legislacji, więc uzasadnienia wymaga deklaracja budowy następnego portalu.
 
*# Wzmocnienie roli RdC jest konieczne, jednak wybór członków szczególnie organizacji pozarządowych winien być jasny, a udział poszczególnych grup procentowo równy.
 
*# Wzmocnienie roli RdC jest konieczne, jednak wybór członków szczególnie organizacji pozarządowych winien być jasny, a udział poszczególnych grup procentowo równy.
 
* 14 Przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dokumentów w administracji
 
* 14 Przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dokumentów w administracji
*# Podejście, że e-administracja będzie bazować na sprawnym obiegu dokumentów nie wydaje się w pełni właściwa. Stoi to w pewnej sprzeczności z propozycją realnego upraszczania i automatyzacji procesów załatwiania spraw. Naszym zdaniem należy dążyć nie do wymiany dokumentów pomiędzy urzędami, lecz przede wszystkim do wymiany informacji.  
+
*# Podejście, że e-administracja będzie bazować na sprawnym obiegu dokumentów nie wydaje się w pełni właściwe. Stoi to w pewnej sprzeczności z propozycją realnego upraszczania i automatyzacji procesów załatwiania spraw. Naszym zdaniem należy dążyć nie do wymiany dokumentów pomiędzy urzędami, lecz przede wszystkim do wymiany informacji.  
 
*# Ponadto działanie według naszej oceny przedstawia raczej oczywiste działanie operacyjne a nie strategiczne.  
 
*# Ponadto działanie według naszej oceny przedstawia raczej oczywiste działanie operacyjne a nie strategiczne.  
 
*15 Zwiększenie efektywności wydatkowania środków z POPC 2014-2020
 
*15 Zwiększenie efektywności wydatkowania środków z POPC 2014-2020
Linia 157: Linia 157:
 
*# Wątpliwości budzi stwierdzenie "... realizowanie audytów, analiz i konsultacji (ze szczególnym uwzględnieniem oceny technicznej i ekonomicznej projektów przekazywanych do opiniowania KRMC)" - to jest zagadnienie szersze, niż tylko analizy i konsultacje samych projektów informatycznych, bo powinno się podnosić kompetencje np. w przygotowywaniu ocen skutków regulacji oraz wyliczania obciążeń administracyjnych - tym bardziej, że nie widać, by tymi zagadnieniami była zainteresowana KPRM (do której swojego czasu przeszła z MG tematyka podnoszenia kwalifikacji regulacyjnych administracji publicznej)  
 
*# Wątpliwości budzi stwierdzenie "... realizowanie audytów, analiz i konsultacji (ze szczególnym uwzględnieniem oceny technicznej i ekonomicznej projektów przekazywanych do opiniowania KRMC)" - to jest zagadnienie szersze, niż tylko analizy i konsultacje samych projektów informatycznych, bo powinno się podnosić kompetencje np. w przygotowywaniu ocen skutków regulacji oraz wyliczania obciążeń administracyjnych - tym bardziej, że nie widać, by tymi zagadnieniami była zainteresowana KPRM (do której swojego czasu przeszła z MG tematyka podnoszenia kwalifikacji regulacyjnych administracji publicznej)  
 
* 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakresie ICT zarówno w instytucjach UE, jak i innych instytucjach międzynarodowych
 
* 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakresie ICT zarówno w instytucjach UE, jak i innych instytucjach międzynarodowych
*# Dokument mówi o potrzebie zwiększenia efektywności wydatkowania środków z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC). Nie wspomina jak będzie to realizowane. Wskazane byłoby zwrócenie uwagi na potrzebę budowanie systemów informacyjnych/informatycznych, które będą charakteryzować się wysoką jakością wykonania. Pewna część systemów informatycznych dostarczanych podmiotom administracji publicznej w ostatnich latach nie została uruchomiona z sukcesem. A jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy była niezadowalająca jakość dostarczanych rozwiązań. Uważamy, że wśród kluczowych kryteriów wyboru dostawców systemów informatycznych, należy uwzględnić adekwatną jakość dostarczanych rozwiązań oraz udokumentowane kompetencje dostawcy. Wśród tych ostatnich może być np. ustandaryzowany i w pełni zarządzalny proces produkcji oprogramowania.
+
*# Dokument mówi o potrzebie zwiększenia efektywności wydatkowania środków z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC). Nie wspomina jak będzie to realizowane. Wskazane byłoby zwrócenie uwagi na potrzebę budowanie systemów informacyjnych/informatycznych, które będą charakteryzować się wysoką jakością wykonania. Pewna część systemów informatycznych dostarczanych podmiotom administracji publicznej w ostatnich latach nie została uruchomiona z sukcesem. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy była niezadowalająca jakość dostarczanych rozwiązań. Uważamy, że wśród kluczowych kryteriów wyboru dostawców systemów informatycznych, należy uwzględnić adekwatną jakość dostarczanych rozwiązań oraz udokumentowane kompetencje dostawcy. Wśród tych ostatnich może być np. ustandaryzowany i w pełni zarządzalny proces produkcji oprogramowania.
 
*# Warto przypomnieć o istnieniu OECD (i zainteresowaniu OECD tematyką ICT, obciążeń administracyjnych oraz efektywnej regulacji) czy takich organizacji i inicjatyw, jak Open Government Forum (Polska jest nieobecna - wśród 69 krajów jest w nim 19 krajów UE).  
 
*# Warto przypomnieć o istnieniu OECD (i zainteresowaniu OECD tematyką ICT, obciążeń administracyjnych oraz efektywnej regulacji) czy takich organizacji i inicjatyw, jak Open Government Forum (Polska jest nieobecna - wśród 69 krajów jest w nim 19 krajów UE).  
  
 
Opracowanie: zespół utworzony przez ZG PTI
 
Opracowanie: zespół utworzony przez ZG PTI

Wersja z 15:25, 15 lut 2016