Dyskusja:16-01.01/SI-JDo: Różnice pomiędzy wersjami

Z WSTOIn
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(poszerzenie)
 
Linia 1: Linia 1:
Po przeczytaniu dokumentu uważam, że jest to materiał doraźny, co zresztą potwierdzone jest w jego tekście i co wskazał Janusz Ż. - jego horyzontem jest generalnie rok 2016. Oczywiście zrozumiały jest faktor czasu - działanie od dwóch-trzech miesięcy, i pozytywnym jest utworzenie tego dokumentu, będące przy tym swego rodzaju dokumentem otwarcia. Pomijając zatem to, że kierunki winny wynikać ze strategii (a nie ma jej wskazania), to li tylko można się do nich odnieść co do ich istoty.  
+
Oceniamy dokument MC może być rozważany co najmniej na dwa sposoby – po pierwsze w oderwaniu od jakichkolwiek innych materiałów i/lub z milczącym (świadomym lub nieświadomym) założeniem, że takich materiałów nie było i nie ma, ale po drugie też można prowadzić rozważania w odniesieniu do innych materiałów dotyczących danej materii, tj. informatyzacji państwa. Podejście pierwsze zostanie przedstawione w dalszej części opinii.
  
Tym niemniej należy oczekiwać od ministerstwa opracowania strategii informatyzacji (cyfryzacji) państwa, sporządzonej we właściwej objętości. To ostatnie określenie oznacza, że nie może to być dokument zbyt duży (opasły) i zbyt szczegółowy. Przede wszystkim wraz ze wzrostem objętości i szczegółowości strategii maleje ich użyteczność praktyczna, a zużycie zasobów (osób, czasu, finansów) - rośnie. Nie możemy sobie (my, państwo) na to pozwolić. W tym przyszłym opracowaniu istotne są następujące elementy: przytoczenie przydzielonej ustawowo właściwości ministerstwa (ustawa o działach i rozporządzenie o szczegółowym zakresie), przegląd (o ile istnieje) poprzedniej strategii, przegląd dobrych wzorców, praktyk, doświadczeń w wybranych krajach, ustalenie misji i wizji, a na podstawie tego kierunków działań z horyzontem czasowym (może być określony w wizji), ustalenie mierników generalnych i pewnego zestawu szczegółowych.
+
Natomiast podejście drugie jest oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę, iż poprzednie ministerstwo (MAC) wypracowało szereg dokumentów stricte strategicznych. W kontekście danej opinii nie jest istotne i potrzebne aby wymieniane dalej dokumenty oceniać, jak też analizować czy były realizowane, w jakim stopniu, itd. Ważnym jest to, że były wypracowane takie dokumenty jak „Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności”, „Strategia Rozwoju Kraju 2020” definiująca m.in. „Strategię Sprawne państwo 2020”, która jest nadrzędna dla dokumentu „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa” (PZIP - przyjęty przez rząd RP 8 stycznia 2014 r. ) , dostępny pod adresem  https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf. Ponadto był opracowany „Narodowy Plan Szerokopasmowy”, jak też Program Operacyjny Polska Cyfrowa. Spośród wymienionych dokumentów PZIP jest najbardziej zbliżony do dokumentu „Kierunki…”. Zawiera m.in. określenie swojego kontekstu (tj. umiejscowienia i wzajemnych relacji w zestawie innych dokumentów) oraz definiuje wskaźniki pomiarowe stopnia realizacji. Poszczególne działania z dokumentu „Kierunki…” można odnieść do niektórych miejsc PZIP. Wskazano je w poniższej tabeli.
  
W tym kontekście niezrozumiałym jest zignorowanie już opracowanej strategii - przez poprzednie ministerstwo, i przyjętej przez rząd 8 stycznia 2014 r. (nie wiem jakim aktem - decyzją? zarządzeniem?). Jest to dokument znany pod skrótem PZIP, dostępny na stronie https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf. Jego pierwsze zdanie poza wszelką wątpliwością określa, że jest to strategia - "Program  Zintegrowanej  Informatyzacji  Państwa  (PZIP)  to  strategiczny dokument  opisujący działania rządu zmierzające do dostarczenia społeczeństwu wysokiej jakości elektronicznych usług publicznych". W pewnym zakresie dokument ten spełnia ww. bardzo ogólne formalne oczekiwania, zawiera szacunek wymaganych nakładów finansowych, definiuje horyzont czasowy, choć np. nie odnosi się do podobnych dokumentów i doświadczeń innych krajów, jak też nie odnosi do ustawowych zakresów właściwości ministerstwa. Być może w ocenie aktualnej kadry ministerstwa, lub nawet rządu, wskazany dokument nadaje się tylko aby o nim zapomnieć, ale w takim przypadku w dokumencie aktualnym, jawnie odnoszącym się do pojęcia strategii, równie jawnie należało/należy wskazać, że PZIP nie stanowi dokumentu wyjściowego lub choćby referencyjnego, gdyż np. jest zamknięty/nietrafiony/archiwalny. Oczywiście w takim przypadku zdecydowanie musiałoby być wskazane, czy, a jeśli tak - to kiedy zostanie opracowany nowy dokument. Ta kwestia jest wg mnie największym brakiem opiniowanego dokumentu. Ponadto, nie znając stanowiska ministerstwa wobec PZIP, jednak zdecydowanie uważam, że PZIP musi być co najmniej dokumentem odniesienia nowej strategii.
+
{| class=wikitable width=100%
 +
! Działanie z dokumentu „Kierunki…” !! Zbliżona co do istoty część PZIP
  
Wracając do aktualnego dokumentu.
+
{{W-2k-1l | 1 Orientacja administracji państwa na usługi cyfrowe | * str. 26 – cel strategiczny}}
 +
{{W-2k-1l | 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-adm...  | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 7 · zinwentaryzowanie … (str. 30)<br> * 6.3.6 Zarządzanie<br> * Wykorzystanie przetwarzania … (str. 67 - chmura)}}
 +
{{W-2k-1l | 3 Jeden portal informacji i usług administracji rz.. | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie}} pełnej … (str. 29)
 +
{{W-2k-1l | 4 Brama do usług                                    | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie pełnej … (str. 29)}}
 +
{{W-2k-1l | 5 BIP - Biuletyny Informacji Publicznej              | ---}}
 +
{{W-2k-1l | 6 Wdrożenie ładu organizacyjno-decyzyjnego          | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 2 · utworzenie i zapewnienie … (str. 29)}}
 +
{{W-2k-1l | 7 Zapewnienie bezpiecznego dostępu do sieci oraz ... | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie pełnej … (str. 29) <br> * 6.3.2 Bezpieczeństwo … (str. 62) <br> * 6.3.3 Ochrona … (str. 62)}}
 +
{{W-2k-1l | 8 Zintegrowanie i rozwój rejestrów państwowych      | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 5 · zbudowanie platformy … (str. 29)}}
 +
{{W-2k-1l | 9 Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej ident...  | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 4 · zapewnienie w każdym … (str. 29) <br> * 6.3.4 Identyfikacja … (str. 64)}}
 +
{{W-2k-1l | 10 Rozwój centrów przetwarzania danych e-adm...      | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 5 · zbudowanie platformy … (str. 29)}}
 +
{{W-2k-1l | 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury ...| * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 2 · utworzenie i zapewnienie … (str. 29)}}
 +
{{W-2k-1l | 12 [Wypracowanie Linii Współpracy na styku Rząd-Sam. | * 9 Kluczowa rola JST (str. 81)}}
 +
{{W-2k-1l | 13 Konsultacje społeczne oraz udział społeczny w pr. | * 6.2.1 Otwarta komunikacja … (str. 52)}}
 +
{{W-2k-1l | 14 Przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dok.  | ---}}
 +
{{W-2k-1l | 15 Zwiększenie efektywności wydatkowania środków z ..| * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 10 · zapewnienie finansowania … &nbsp;(str. 30)}}
 +
{{W-2k-1l | 16 Podnoszenie kompetencji po stronie administracji  | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 11 · budowanie … (str. 30)}}
 +
{{W-2k-1l | 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakr.   | ---}}
  
W przypadku przydzielonej ustawowo właściwości ministerstwa wykonałem poniższe uporządkowanie (autorskie) - co będzie pomocne dla oceny omawianych kierunków (ale może to być zastosowane w ww. nowej strategii):
 
 
1. Dział informatyzacja obejmuje sprawy:
 
{| class=wikitable style="background-color:white" width=50%
 
! [grupowanie spraw ustawowych w różnorodne obszary merytoryczne, w których dane sprawy są w mniejszym lub większym stopniu powiązane]
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O1 - obszar administracji publicznej)'''
 
|-
 
||
 
*1) informatyzacji administracji publicznej;
 
*2) systemów i sieci teleinformatycznych administracji publicznej;
 
*9) rozwoju usług świadczonych drogą elektroniczną oraz usług na żądanie;
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O2 - obszar techniczny)'''
 
|-
 
||
 
*3) technologii i technik informacyjnych;
 
*4) standardów informatycznych;
 
*12) koordynacji interoperacyjności;
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O3 - obszar rozwoju)'''
 
|-
 
||
 
*5) wspierania inwestycji w dziedzinie informatyki;
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O4 - obszar społeczeństwa informacyjnego)'''
 
|-
 
||
 
*6) zastosowań technologii informatycznych w społeczeństwie informacyjnym;
 
*7) rozwoju społeczeństwa informacyjnego;
 
*8) przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu;
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O5 - obszar komunikacji informacyjnej wykorzystującej energię elektromagnetyczną)'''
 
|-
 
||
 
*11) telekomunikacji;
 
 
|-
 
| style="background-color:MintCream"| '''(O6 - obszar międzynarodowy, w tym unijny)'''
 
|-
 
||
 
*13) udziału w kształtowaniu polityki Unii Europejskiej w zakresie informatyzacji.
 
*10) realizacji zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie informatyzacji;
 
 
|}
 
|}
  
Powiązanie kierunków działań MC z ww. obszarami, a w konsekwencji ze sprawami powierzonymi ustawowo MC
+
Zestawienie powyższe bez wątpienia dowodzi, że „Kierunki …” praktycznie zawierają się w PZIP – jedynie trzy działania spośród siedemnastu nie daje się odnieść do konkretnego fragmentu PZIP. W tym kontekście niezrozumiałym jest zignorowanie już opracowanej przez poprzednie ministerstwo strategii PZIP, przyjętej przez rząd 8 stycznia 2014 r. Jest to dokument znany pod skrótem PZIP, dostępny na stronie https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf. Być może aktualnie rząd (czy ministerstwo) ocenia, iż wspomniany (lub w ogóle wspomniane dokumenty – poza PO PC) są nieważne i niebyłe, ale w takim przypadku w dokumencie aktualnym, jawnie odnoszącym się do pojęcia strategii, równie jawnie należało/należy wskazać, że PZIP nie stanowi dokumentu wyjściowego lub choćby referencyjnego, gdyż np. jest zamknięty/nietrafiony/archiwalny. Oczywiście w takim przypadku zdecydowanie musiałoby być wskazane, czy, a jeśli tak - to kiedy zostanie opracowany nowy dokument. Ta kwestia jest wg mnie największym brakiem opiniowanego dokumentu. A zignorowanie, poza PO PC, wyliczonych dokumentów bez wątpienia skutecznie sugeruje przeważającej części społeczeństwa, iż takich innych dokumentów nie było, i „Kierunki …” w ogóle są pierwszym w Polsce strategicznym dokumentne dotyczącym informatyzacji państwa. Uważamy, że pomijając chwilowo aspekt merytorycznie, nie jest to dobre.
{| class=wikitable width=50%
+
{{W-2k-1l| [O1, (O4)]      | * 1 Orientacja administracji państwa na usługi cyfrowe                                                                            }}
+
{{W-2k-1l| [---]            | * 2  Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji                                                                      }}
+
{{W-2k-1l| [O1, (O4)]      | * 3 Jeden portal informacji i usług administracji rządowej                                                                        }}
+
{{W-2k-1l| [O1, (O4)]      | * 4 Brama do usług                                                                                                                }}
+
{{W-2k-1l| [O1, (O4)]      | * 5 BIP - Biuletyny Informacji Publicznej                                                                                        }}
+
{{W-2k-1l| [O1]            | * 6 Wdrożenie ładu organizacyjno-decyzyjnego                                                                                      }}
+
{{W-2k-1l| [O2, O1, O4, O5] | * 7 Zapewnienie bezpiecznego dostępu do sieci oraz usług e-administracji                                                          }}
+
{{W-2k-1l| [O1, O4]        | * 8 Zintegrowanie i rozwój rejestrów państwowych                                                                                  }}
+
{{W-2k-1l| [O1, O4, O2]    | * 9 Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej identyfikacji obywateli                                                              }}
+
{{W-2k-1l| [O1]            | * 10 Rozwój centrów przetwarzania danych e-administracji                                                                          }}
+
{{W-2k-1l| [O1]            | * 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury koordynacyjnej                                                                }}
+
{{W-2k-1l| [O1]            | * 12 [Wypracowanie Linii Współpracy na styku Rząd-Samorząd                                                                        }}
+
{{W-2k-1l| [O1, O4]        | * 13 Konsultacje społeczne oraz udział społeczny w procesie legislacyjnym                                                        }}
+
{{W-2k-1l| [O1, O2]        | * 14 Przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dokumentów w administracji                                                        }}
+
{{W-2k-1l| [O4, O5, (O3)]  | * 15 Zwiększenie efektywności wydatkowania środków z POPC 2014-2020                                                              }}
+
{{W-2k-1l| [O1]            | * 16 Podnoszenie kompetencji po stronie administracji                                                                            }}
+
{{W-2k-1l| [O6]            | * 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakresie ICT zarówno w instytucjach UE, jak i innych instytucjach międzynarodowych }}
+
|}
+
  
Liczba wskazań danego działu przez kierunki działań MC
+
Ponadto, nie znając stanowiska ministerstwa wobec PZIP, jednak zdecydowanie uważamy, że PZIP musi być co najmniej dokumentem odniesienia nowej strategii. Tak samo dokumentem odniesienia powinien być Narodowy Plan Szerokopasmowy – bez stabilnego, o wysokiej przepływności Internetu cyfrowe państwo nie jest do zrealizowania. Stwierdzenia o oczywistości odniesienia się do innych wcześniej opracowanych dokumentów jest słuszne też dlatego, iż „Kierunki …” jednak jeden taki dokument imiennie, i kilkukrotnie, wymieniają. Jest nim PO PC, i fakt tego jedynego przywołania spośród wielu innych dokumentów wydaje się być spowodowany tym, że właśnie tego dokumentu nie można było zignorować.
{| class=wikitable
+
Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że uznanie ww. dokumentów za całkowicie archiwalne i nieprzydatne oznacza konieczność opracowania analogicznych nowych, tworzonych od podstaw, czyli  całkowite niewykorzystywanie dokumentów poprzednich. Według naszej oceny zajmie to około dwóch lat, i powstaje pytanie, czy możemy sobie na to pozwolić. Uważamy, że nie, natomiast takie dokumenty są oczywiście niezbędne. Niezależnie od tego jaką drogą pójdzie MC co do tej kwestii, to warto rozważyć skorzystanie z dobrych wzorców z kraju, który jest wskazany imiennie w „Kierunkach …”, tj. Zjednoczonego Królestwa. W szczególności obok mierników bardziej szczegółowych stopnia realizacji warto przejąć i stosować ocenę dojrzałości cyfrowej państwa oraz jego agend, zaczerpniętą ze strategii rządu Zjednoczonego Królestwa
  
|-
+
https://www.gov.uk/government/publications/government-digital-strategy/government-digital-strategy,
|  | O1
+
|  | <div align="right">14</div>
+
|  |
+
|  | obszar administracji publicznej
+
  
|-
+
wzorowanego na podobnej konstrukcji UE  
|  | O2
+
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/en/european-digital-capability-framework  
|  | <div align="right">3</div>
+
|  |
+
|  | obszar techniczny
+
 
+
|-
+
|  | (O3)
+
|  | <div align="right">1</div>
+
|  |
+
|  | obszar rozwoju
+
 
+
|-
+
|  | O4
+
|  | <div align="right">9</div>
+
|  | (O4) - 4 razy
+
|  | obszar społeczeństwa informacyjnego
+
 
+
|-
+
|  | O5
+
|  | <div align="right">2</div>
+
|  |
+
|  | obszar komunikacji informacyjnej …
+
 
+
|-
+
|  | O6
+
|  | <div align="right">1</div>
+
|  |
+
|  | obszar międzynarodowy, w tym unijny
+
 
+
|}
+
 
+
Co do mierników (których brakuje też dla omawianych kierunków), to można zastosować dobry wzorzec - brytyjski (zresztą kierunki wspominają, że wzorce z wyspy będa brane pod uwagę). Zatem idąc w tym kierunku warto zaproponować dla przyszłej strategii, ale też być może dla ocenianego dokumentu jeden schemat mierniczy generalny (i być może ocena stanu aktualnego państwa nie będzie aż tak pesymistyczna jak jednak zaproponowana). Jest to ocena dojrzałości cyfrowej państwa, zaczerpnięta ze strategii rządu Zjednoczonego Królewstwa (skorzystałem z informacji podanej przez Janusza Ż.):
+
* https://www.gov.uk/government/publications/government-digital-strategy/government-digital-strategy
+
wzorowanego na podobnej konstrukcji UE
+
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/en/european-digital-capability-framework
+
 
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/EDCF.pdf  
 
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/EDCF.pdf  
Tekst jest poniżej:
 
{|  width=75%
 
{{W-2k-1c | '''5''' | Digital is at the heart of policy and strategy. Services are digital by default. Digital culture is strong: agile, user-centred, innovative, responsive.}}
 
{{W-2k-1c | '''4''' | Senior management have made significant progress in delivering the vision and plan, implementing new capability and trialling it successfully by re-engineering a range of services to be digital by default.}}
 
{{W-2k-1c | '''3''' | Senior management in place with a remit to set targets, develop over-arching vision and plan, and develop necessary capability and culture. Digital is seen as a key transformation and advocacy is strong at key parts of the organisation.}}
 
{{W-2k-1c | '''2''' | Some digital services, but often of limited quality. Digital teams in place but tend to be siloed in business units or service/programme teams and have limited budget and remit. Senior (board level) digital management not in place.}}
 
{{W-2k-1c | '''1''' | No awareness of digital capability, no resources allocated, no digital strategy, plan or metrics, no understanding of best practice, no digital services.}}
 
|}
 
 
  
Moje tłumaczenie
 
 
{| class=wikitable width=75%
 
{| class=wikitable width=75%
 
|+ '''Stopnie dojrzałości cyfrowej władz publicznych'''
 
|+ '''Stopnie dojrzałości cyfrowej władz publicznych'''
Linia 145: Linia 47:
 
{{W-2k-1c | '''1'''<br>najniższy | Nie ma świadomości potrzeb cyfrowych, nie są przydzielone zasoby, nie ma cyfrowych: strategii, planów, mierników, nie ma zrozumienia najlepszych praktyk, nie ma usług cyfrowych.}}
 
{{W-2k-1c | '''1'''<br>najniższy | Nie ma świadomości potrzeb cyfrowych, nie są przydzielone zasoby, nie ma cyfrowych: strategii, planów, mierników, nie ma zrozumienia najlepszych praktyk, nie ma usług cyfrowych.}}
 
|}
 
|}
 
+
cdn. [[Użytkownik:Dorożyński Janusz|Dorożyński Janusz]] ([[Dyskusja użytkownika:Dorożyński Janusz|dyskusja]]) 15:33, 8 lut 2016 (CET)
+
Przechodząc z kolei do podejścia pierwszego, tj. milczącego założenia, iż poza PO PC nie było i nie ma innych nadrzędnych, równoległych i podrzędnych dokumentów. Taka sytuacja niestety zmusza do oceny, iż „Kierunki …” to katalog w pewnym sensie stworzonych ad hoc działań, o różnym znaczeniu i ciężarze gatunkowym. Nie są one osadzone w jakimkolwiek nadrzędnym dokumencie, nie ma nawet odniesienia do ustawowych właściwości MC (aczkolwiek kierunki nie wychodzą poza te właściwości). Brakuje jakichkolwiek kryteriów (mierników) do cyklicznego weryfikowania stopnia realizacji działań. Wreszcie horyzontem działań jest rok 2016, co dla strategii oczywiście jest nie do przyjęcia jako okres za krótki. I na koniec – jest to okres też za krótki i nierealny ze względu na istotę większości, poza np. inwentaryzacją, zdefiniowanych działań.
  
 
Przechodząc do bardziej szczegółowej oceny poszczególnych fragmentów - poniższe uwagi i propozycje.
 
Przechodząc do bardziej szczegółowej oceny poszczególnych fragmentów - poniższe uwagi i propozycje.
 
Dokument musi odnieść się do strategii (PZIP) jakkolwiek, np. że zostanie unieważniona przez rząd aktem co najmniej takiej samej rangi jak akt z 8 stycznia 2014 r.
 
  
 
Zaprezentowaną powyżej tabelę stopni dojrzałości należy włączyć do rozdziału "Wstęp" lub lepiej "Cyfrowe państwo usługowe".
 
Zaprezentowaną powyżej tabelę stopni dojrzałości należy włączyć do rozdziału "Wstęp" lub lepiej "Cyfrowe państwo usługowe".
Linia 164: Linia 64:
 
*: Bez uwag do działań 3 do 17 (jak napisałem, nie są tu podane uwagi innych osób).
 
*: Bez uwag do działań 3 do 17 (jak napisałem, nie są tu podane uwagi innych osób).
  
[[Użytkownik:Dorożyński Janusz|Dorożyński Janusz]] ([[Dyskusja użytkownika:Dorożyński Janusz|dyskusja]]) 15:28, 9 lut 2016 (CET)
+
[[Użytkownik:Dorożyński Janusz|Dorożyński Janusz]] ([[Dyskusja użytkownika:Dorożyński Janusz|dyskusja]]) 01:07, 12 lut 2016 (CET)<br />
 +
<br />
 +
Nigdy nie byłem zwolennikiem podejścia pierwszego - uważałem że należy wskazać brak odniesienia bez wgłębiania się w szczegóły.<br />
 +
W mailu jasno określiłeś cel (wskazanie iż poprzednie władze opracowały odpowiednie dokumenty) i przekonałeś mnie iż należy w całości zaprezentować Twoją pracę. <br />
 +
--[[Użytkownik:Jatkiewicz Przemysław|Jatkiewicz Przemysław]] ([[Dyskusja użytkownika:Jatkiewicz Przemysław|dyskusja]]) 11:03, 12 lut 2016 (CET)

Aktualna wersja na dzień 10:03, 12 lut 2016