Tekst źródłowy strony Dyskusja:16-01.01/SI-JDo

Oceniamy dokument MC może być rozważany co najmniej na dwa sposoby – po pierwsze w oderwaniu od jakichkolwiek innych materiałów i/lub z milczącym (świadomym lub nieświadomym) założeniem, że takich materiałów nie było i nie ma, ale po drugie też można prowadzić rozważania w odniesieniu do innych materiałów dotyczących danej materii, tj. informatyzacji państwa. Podejście pierwsze zostanie przedstawione w dalszej części opinii.

Natomiast podejście drugie jest oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę, iż poprzednie ministerstwo (MAC) wypracowało szereg dokumentów stricte strategicznych. W kontekście danej opinii nie jest istotne i potrzebne aby wymieniane dalej dokumenty oceniać, jak też analizować czy były realizowane, w jakim stopniu, itd. Ważnym jest to, że były wypracowane takie dokumenty jak „Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności”, „Strategia Rozwoju Kraju 2020” definiująca m.in. „Strategię Sprawne państwo 2020”, która jest nadrzędna dla dokumentu „Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa” (PZIP - przyjęty przez rząd RP 8 stycznia 2014 r. ) , dostępny pod adresem  https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf. Ponadto był opracowany „Narodowy Plan Szerokopasmowy”, jak też Program Operacyjny Polska Cyfrowa. Spośród wymienionych dokumentów PZIP jest najbardziej zbliżony do dokumentu „Kierunki…”. Zawiera m.in. określenie swojego kontekstu (tj. umiejscowienia i wzajemnych relacji w zestawie innych dokumentów) oraz definiuje wskaźniki pomiarowe stopnia realizacji. Poszczególne działania z dokumentu „Kierunki…” można odnieść do niektórych miejsc PZIP. Wskazano je w poniższej tabeli.

{| class=wikitable width=100%
! Działanie z dokumentu „Kierunki…” !! Zbliżona co do istoty część PZIP

{{W-2k-1l | 1 Orientacja administracji państwa na usługi cyfrowe | * str. 26 – cel strategiczny}}
{{W-2k-1l | 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-adm...   | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 7 · zinwentaryzowanie … (str. 30)<br> * 6.3.6 Zarządzanie<br> * Wykorzystanie przetwarzania … (str. 67 - chmura)}}
{{W-2k-1l | 3 Jeden portal informacji i usług administracji rz.. | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie}} pełnej … (str. 29)
{{W-2k-1l | 4 Brama do usług                                     | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie pełnej … (str. 29)}}
{{W-2k-1l | 5 BIP - Biuletyny Informacji Publicznej              | ---}}
{{W-2k-1l | 6 Wdrożenie ładu organizacyjno-decyzyjnego           | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 2 · utworzenie i zapewnienie … (str. 29)}}
{{W-2k-1l | 7 Zapewnienie bezpiecznego dostępu do sieci oraz ... | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 3 · zapewnienie pełnej … (str. 29) <br> * 6.3.2 Bezpieczeństwo … (str. 62) <br> * 6.3.3 Ochrona … (str. 62)}}
{{W-2k-1l | 8 Zintegrowanie i rozwój rejestrów państwowych       | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 5 · zbudowanie platformy … (str. 29)}}
{{W-2k-1l | 9 Przyjęcie jednolitego standardu cyfrowej ident...  | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 4 · zapewnienie w każdym … (str. 29) <br> * 6.3.4 Identyfikacja … (str. 64)}}
{{W-2k-1l | 10 Rozwój centrów przetwarzania danych e-adm...      | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 5 · zbudowanie platformy … (str. 29)}}
{{W-2k-1l | 11 Rozwiązania instytucjonalne – budowa struktury ...| * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 2 · utworzenie i zapewnienie … (str. 29)}}
{{W-2k-1l | 12 [Wypracowanie Linii Współpracy na styku Rząd-Sam. | * 9 Kluczowa rola JST (str. 81)}}
{{W-2k-1l | 13 Konsultacje społeczne oraz udział społeczny w pr. | * 6.2.1 Otwarta komunikacja … (str. 52)}}
{{W-2k-1l | 14 Przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dok.   | ---}}
{{W-2k-1l | 15 Zwiększenie efektywności wydatkowania środków z ..| * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 10 · zapewnienie finansowania … &nbsp;(str. 30)}}
{{W-2k-1l | 16 Podnoszenie kompetencji po stronie administracji  | * 5.3 Kluczowe działania… -> p. 11 · budowanie … (str. 30)}}
{{W-2k-1l | 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakr.   | ---}}

|}

Zestawienie powyższe bez wątpienia dowodzi, że „Kierunki …” praktycznie zawierają się w PZIP – jedynie trzy działania spośród siedemnastu nie daje się odnieść do konkretnego fragmentu PZIP. W tym kontekście niezrozumiałym jest zignorowanie już opracowanej przez poprzednie ministerstwo strategii PZIP, przyjętej przez rząd 8 stycznia 2014 r. Jest to dokument znany pod skrótem PZIP, dostępny na stronie https://mac.gov.pl/files/pzip_ostateczny.pdf. Być może aktualnie rząd (czy ministerstwo) ocenia, iż wspomniany (lub w ogóle wspomniane dokumenty – poza PO PC) są nieważne i niebyłe, ale w takim przypadku w dokumencie aktualnym, jawnie odnoszącym się do pojęcia strategii, równie jawnie należało/należy wskazać, że PZIP nie stanowi dokumentu wyjściowego lub choćby referencyjnego, gdyż np. jest zamknięty/nietrafiony/archiwalny. Oczywiście w takim przypadku zdecydowanie musiałoby być wskazane, czy, a jeśli tak - to kiedy zostanie opracowany nowy dokument. Ta kwestia jest wg mnie największym brakiem opiniowanego dokumentu. A zignorowanie, poza PO PC, wyliczonych dokumentów bez wątpienia skutecznie sugeruje przeważającej części społeczeństwa, iż takich innych dokumentów nie było, i „Kierunki …” w ogóle są pierwszym w Polsce strategicznym dokumentne dotyczącym informatyzacji państwa. Uważamy, że pomijając chwilowo aspekt merytorycznie, nie jest to dobre. 

Ponadto, nie znając stanowiska ministerstwa wobec PZIP, jednak zdecydowanie uważamy, że PZIP musi być co najmniej dokumentem odniesienia nowej strategii. Tak samo dokumentem odniesienia powinien być Narodowy Plan Szerokopasmowy – bez stabilnego, o wysokiej przepływności Internetu cyfrowe państwo nie jest do zrealizowania. Stwierdzenia o oczywistości odniesienia się do innych wcześniej opracowanych dokumentów jest słuszne też dlatego, iż „Kierunki …” jednak jeden taki dokument imiennie, i kilkukrotnie, wymieniają. Jest nim PO PC, i fakt tego jedynego przywołania spośród wielu innych dokumentów wydaje się być spowodowany tym, że właśnie tego dokumentu nie można było zignorować.
Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że uznanie ww. dokumentów za całkowicie archiwalne i nieprzydatne oznacza konieczność opracowania analogicznych nowych, tworzonych od podstaw, czyli  całkowite niewykorzystywanie dokumentów poprzednich. Według naszej oceny zajmie to około dwóch lat, i powstaje pytanie, czy możemy sobie na to pozwolić. Uważamy, że nie, natomiast takie dokumenty są oczywiście niezbędne. Niezależnie od tego jaką drogą pójdzie MC co do tej kwestii, to warto rozważyć skorzystanie z dobrych wzorców z kraju, który jest wskazany imiennie w „Kierunkach …”, tj. Zjednoczonego Królestwa. W szczególności obok mierników bardziej szczegółowych stopnia realizacji warto przejąć i stosować ocenę dojrzałości cyfrowej państwa oraz jego agend, zaczerpniętą ze strategii rządu Zjednoczonego Królestwa 

https://www.gov.uk/government/publications/government-digital-strategy/government-digital-strategy, 

wzorowanego na podobnej konstrukcji UE 
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/en/european-digital-capability-framework 
* https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/EDCF.pdf 

{| class=wikitable width=75%
|+ '''Stopnie dojrzałości cyfrowej władz publicznych'''
! Stopień
! Opis
{{W-2k-1c | '''5'''<br>najwyższy | Cyfryzacja (informatyzacja) jest jądrem polityk i strategii. Usługi (publiczne) są cyfrowe domyślnie (z definicji). Kultura cyfrowa jest trwała oraz zwinna, zorientowana na użytkownika, innowacyjna, elastyczna.}}
{{W-2k-1c | '''4''' | Najwyższa kadra zarządcza władz publicznych poczyniła znaczne postępy w przekazywaniu wizji i planów, wdrażaniu nowych udogodnień i skutecznym ich testowaniu poprzez przeprojektowanie szeregu usług na cyfrowe domyślnie (z definicji).}}
{{W-2k-1c | '''3''' | Najwyższa kadra zarządcza władz publicznych wykonuje obowiązki ustalenia celi, opracowania wszechogarniających wizji i planów oraz udogodnień i kultury cyfrowej. Informatyzacja (cyfryzacja) jest postrzegana jako kluczowa część transformacji państwa, a wsparcie publiczne jest trwałe i stanowi kluczową część danej jednostki władzy publicznej.}}
{{W-2k-1c | '''2''' | Pewne usługi są cyfrowe, ale często ich jakość jest ograniczona. Zespoły cyfrowe istnieją, ale mają tendencje do silosowego ograniczania się do swoich jednostek organizacyjnych lub zespołów usługowo/programowych, ponadto mają ograniczone budżety i zadania. Nie występuje wyższe (na poziomie analogicznym do zarządu organizacji biznesowej) kierownictwo cyfrowe.}}
{{W-2k-1c | '''1'''<br>najniższy | Nie ma świadomości potrzeb cyfrowych, nie są przydzielone zasoby, nie ma cyfrowych: strategii, planów, mierników, nie ma zrozumienia najlepszych praktyk, nie ma usług cyfrowych.}}
|}
 
Przechodząc z kolei do podejścia pierwszego, tj. milczącego założenia, iż poza PO PC nie było i nie ma innych nadrzędnych, równoległych i podrzędnych dokumentów. Taka sytuacja niestety zmusza do oceny, iż „Kierunki …” to katalog w pewnym sensie stworzonych ad hoc działań, o różnym znaczeniu i ciężarze gatunkowym. Nie są one osadzone w jakimkolwiek nadrzędnym dokumencie, nie ma nawet odniesienia do ustawowych właściwości MC (aczkolwiek kierunki nie wychodzą poza te właściwości). Brakuje jakichkolwiek kryteriów (mierników) do cyklicznego weryfikowania stopnia realizacji działań. Wreszcie horyzontem działań jest rok 2016, co dla strategii oczywiście jest nie do przyjęcia jako okres za krótki. I na koniec – jest to okres też za krótki i nierealny ze względu na istotę większości, poza np. inwentaryzacją, zdefiniowanych działań.

Przechodząc do bardziej szczegółowej oceny poszczególnych fragmentów - poniższe uwagi i propozycje.

Zaprezentowaną powyżej tabelę stopni dojrzałości należy włączyć do rozdziału "Wstęp" lub lepiej "Cyfrowe państwo usługowe".

Uwagi do poszczególnych punktów (na razie bez włączenie uwag pozostałych członków zespołu):
* 1 Orientacja administracji państwa na usługi cyfrowe
*: Redakcyjnie i znaczeniowo - należy słowo "klienci" zamienić na "partnerzy" (też wcześniej). To lepiej brzmi. Sformułowanie "...pozyskanie obustronnej relacji o planach..." należy zamienić na "utrzymanie dwustronnej wymiany informacji...". 
* 2 Inwentaryzacja i monitorowanie systemów e-administracji
*: Ten punkt wg mnie w ogóle nie ma charakteru kierunku strategicznego. To oczywiste operacyjne działanie ewidencyjne. Oczywiście działanie podstawowe, bez niego trudno jest w ogóle działać sensownie.   Może być wymieniony jako istotny punkt pomocniczy czy jakoś tak. Ponadto jest za długi, jeśli by miał nawet jako pomocniczy być wymieniony w w dokumencie strategicznym .
* 3 Jeden portal informacji i usług administracji rządowej
* ...
* 17 Zwiększenie skuteczności działań Polski w zakresie ICT zarówno w instytucjach UE, jak i innych instytucjach międzynarodowych
*: Bez uwag do działań 3 do 17 (jak napisałem, nie są tu podane uwagi innych osób).

[[Użytkownik:Dorożyński Janusz|Dorożyński Janusz]] ([[Dyskusja użytkownika:Dorożyński Janusz|dyskusja]]) 01:07, 12 lut 2016 (CET)